Có lẽ ít người để ý và thắc mắc tại sao ở Praha lại có hai nhà thờ Thánh Nicholas và cả hai nhà thờ đều rất lớn, rất đẹp và nằm ở vị trí trung tâm. Một nhà thờ nằm ở ngay quảng trường phố Cổ Praha (quảng trường Con Gà theo cách gọi của người Việt).
Còn nhà thờ thứ hai nằm ở khu Phố Nhỏ (Mala Town), Praha, ngay khi qua cổng tháp ở đầu cầu Tình bên khu Phố Nhỏ, bạn đã có thể trông thấy ngọn tháp nổi bật của nhà thờ rồi.
Tôi cũng không biết lý do, mà chỉ suy diễn theo cách hiểu của bản thân tôi. Vì huyền thoại về Thánh Nicholas gắn liền với hình ảnh ông già Noel Santa Claus, mà những đứa trẻ tại Việt Nam bây giờ cũng đã bắt đầu chờ mong vào dịp Giáng Sinh. Truyền thuyết kể rằng Thánh Nicholas đã sống trong thời tiên khởi Kitô Giáo tại một hải cảng ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông luôn thương xót và giúp đỡ người nghèo, nhưng vẫn bị người La Mã khinh miệt và thậm trí bị bắt giam, tra tấn. Khi Constantinus trở thành Hoàng đế La Mã, ông đã được thả tự do và có lẽ nhờ ông mà Constantinus đã trở thành Kito hữu. Nicholas được ca tụng vì tình yêu của ông đối với mọi người và nhất là trẻ em. Thánh Nicholas là người bảo trợ cho các thủy thủ Hy Lạp, Nga cổ, Hà Lan… Vào thế kỷ thứ XVI, ở Hà Lan, trẻ em thường đặt những chiếc giày gỗ của mình bên cạnh lò sưởi với hy vọng là chúng sẽ được Thánh Nicholas thết đãi no nê. Người Hà Lan phát âm từ St. Nicholas thành Sint Nicholaas, sau đó nói chệch thành Sinterklaas và cuối cùng được những người theo Anh Giáo đọc thành Santa Claus. Có thể vị Thánh nhân từ của trẻ em Nicholas đã nổi tiếng vào thế kỷ XV ở Praha nên đã có hai nhà thờ lớn để dành riêng cho ông?
Nhà thờ Thánh Nicholas ở Phố cổ Praha được xây dựng theo kiến trúc Gotich từ thế kỷ XIII dành riêng cho Thánh Nicholas. Năm 1689 trong cuộc xung đột người Pháp đã đốt cháy Phố cổ và phá hủy hoàn toàn kiến trúc ban đầu của nhà thờ. Nhà thờ hiện nay được xây dựng lại năm 1732-1737.
Vào cuối thế kỷ XIX, Sa hoàng Nicholas II của Nga đã hiến tặng cho Nhà thờ Chính thống. Từ năm 1920, đây là nhà thờ chính của Giáo hội Hussite Tiệp Khắc và giáo phận Praha. Năm 1967 – 1977 nhà thờ đã được cải tạo lại khá tốn kém. Nghe nói, vào thời điểm xây dựng, nhà thờ Thánh Nicholas đứng khuất sau nhà Krenn, năm 1902 nhà Krenn bị phá hủy nên giờ chúng ta mới có thể nhìn thấy mặt tiền Baroque của nhà thờ từ Quảng trường Phố cổ.
Năm 2013 tôi đến thăm nhà thờ được sơn màu trắng bên ngoài, giờ trở lại nhà thờ đã được quét sơn màu vàng, hơi khác lạ.
Bên trong nhà thờ có nhiều bức tranh trang trí của họa sĩ người Bavaria Cosmas Damian Asam và các tác phẩm điêu khắc của Antonin Braun. Những bức bích họa mô tả cảnh trong cuộc đời của hai vị thánh Nicholas và Benedict.
Một chiếc đèn chùm vương miện được trang trí bằng pha lê Harrachov treo trong gian giữa.
Mặt tiền của nhà thờ được trang trí với rất nhiều bức tượng, tác phẩm của Antonin Braun, anh trai của Matthias Braun. Nhà thờ có hai gác chuông và mái vòm hình bát giác lớn.
Tại khu Phố Nhỏ – Mala Town, Praha nhà thờ Thánh Nicholas cũng rất lớn. Nhưng vì nhà thờ nằm giữa các tòa nhà, nên rất khó để có thể chụp được toàn bộ nhà thờ, mà chỉ chụp được một phần.
Nhà thờ Thánh Nicholas này được xây dựng bởi cùng một kiến trúc sư, theo thiết kế được tạo ra bởi Christoph Dientzenhofer, năm 1704-1755 trên khu vực trước đây là một nhà thờ theo kiến trúc Gotich từ thế kỷ XIII, cũng dành riêng cho Thánh Nicholas. Năm 1673 phái Dòng Tên đã quyết định xây dựng một nhà thờ được Giovanni Domenico Orsi thiết kế và đặt viên đá nền tảng cho Nhà nguyện Thánh Barbara trước để có thể phục vụ đại chúng. Từ năm 1703 đến 1711 mặt tiền phía tây, dàn hợp xướng, nhà nguyện Thánh Barbara và Thánh Anne đã xây dựng xong. Bá tước Wenceslaus Liebsteinsky Nhà Kolowrat nổi tiếng của Séc là người tài trợ lớn nhất cho nhà thờ, người đã quyên góp toàn bộ tài sản của mình, để xây dựng nhà thờ và các tòa nhà liền kề ở Mala Town, Praha.
Mái vòm bằng đồng và tòa tháp được xây dựng vào năm 1737-1752, với thiết kế của con trai của Christoph là Kilian Dientzenhofer. Tháp chuông cao 79 m được kết nối trực tiếp với mái vòm đồ sộ của nhà thờ.
Sau khi bãi bỏ nhà thờ Dòng Tên của Giáo hoàng Clement XIV, nhà thờ Thánh Nicholas trở thành nhà thờ giáo xứ chính của Mala Town, Praha vào năm 1775.
Nhà thờ không chỉ có kiến trúc đặc biệt mà nội thất bên trong nhà thờ vô cùng giá trị, chủ yếu là các bức bích họa của họa sỹ Jan Lukas Kracker, một bức bích họa bên trong mái vòm cao 70 m của Frantisek Xaver Palko và các tác phẩm điêu khắc của Frantisek Ignac Platzer. Đàn organ Baroque có hơn 4.000 ống dài tới sáu mét và được Mozart chơi vào năm 1787.
Praha là một bảo tàng khổng lồ, bên trong là vô số các di sản văn hóa, tôn giáo, lịch sử tầm cỡ thế giới…và hai nhà thờ Thánh Nicholas nằm trong số những bảo vật quốc gia và thế giới đó.
