Những ai yêu thích Kim Dung, tất đã đọc Thiên Long Bát Bộ, tác phẩm vĩ đại nhất của ông và chắc chắn đều nhớ nhân vật Đoàn Dự, một trong ba nhân vật chính của tác phẩm này. Đoàn Dự là vị vua thứ 16 của Vương quốc Đại Lý và là vị quân chủ Đại Lý trị vì lâu nhất trong 39 năm. Sau khi thoái vị, ông xuất gia đi tu. Như vậy, nhân vật Đoàn Dự trong Thiên Long Bát bộ được xây dựng dựa trên nhân vật lịch sử của vương triều Đại Lý, tuy nhiên cuộc đời và tính cách đã được “tiểu thuyết hóa”.
Vương quốc Đại lý xưa đã kết thúc khi đế chế Mông Cổ xâm chiếm năm 1253, tuy nhiên trong hơn 300 năm lập đô tại thành cổ Đại Lý, vương triều dòng họ Đoàn đã xây dựng được một kinh đô có văn hóa và lịch sử phát triển.
Thành cổ Đại Lý hay còn gọi là Tử Cẩm Thành Đại Lý được xây dựng thời kỳ Vương quốc Đại Lý (937-1253) đã bị đốt cháy trong chiến tranh với nhà Nguyên, thành cổ còn lại tới hiện nay được xây dựng năm 1382, đời nhà Minh, có tường thành cao 7,6 m rộng 6 m, chu vi 12 dặm.
Thành cổ Đại lý giờ đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng. Bạn có thể thuê khách sạn ngay trong thành cổ, để sáng sớm thức dậy, bước chân ra con đường cổ xưa, khi các cửa hàng còn chưa mở và chưa có khách du lịch…để cảm nhận thời gian quay ngược!
Các trục đường chính vuông góc với bốn cổng thành. Toàn bộ đường trong thành đều được lát bằng đá hoa cương xanh, hai bên là những căn nhà từ thế kỷ XIV còn nguyên vẹn. Con suối nhỏ chảy ra từ núi Thương Sơn, được dẫn qua thành cổ bằng hệ thống dẫn nước rất sạch và quy củ.
Những tia nắng mùa đông xua tan cái lạnh vùng núi, chiếu sáng lầu văn dưỡi hàng liễu, nơi những người dân Đại Lý đang say sưa chơi những nhạc cụ dân tộc và những bài hát truyền thống.
Những cửa hàng lưu niệm bắt đầu mở cửa, chuẩn bị cho một ngày bận rộn với du khách.
Chỉ chốc nữa thôi, bạn sẽ không có cơ hội chụp hình tự do, khi có quá nhiều người đi qua lại. Nhưng sáng sớm cũng dở vì ánh nắng chưa lên, bạn sẽ không có được những bức hình đẹp.
Tranh thủ người qua đường nhờ chụp hộ một tấm ảnh sáng sớm trong thành Đại Lý, khi nhiều người còn chưa dậy!
Bạn sẽ bắt gặp một số nhà hàng, nơi có thể ngồi ăn như những người “ngày xưa” trên những chiếc ghế tết bằng cói, đặt trên nền cỏ khô, nhưng tiếc là không gian của nhà hàng lại hơi “hiện đại” quá, không gợi được không khí cổ xưa.
Đại Lý là một quốc gia theo Phật giáo Mật tông. Từ vua đến dân đều xuất gia. Trong hai mươi hai đời vua của mình thì có đến mười vị vua bỏ ngôi đi tu như Đoàn Chính Thuần, Đoàn Chính Hưng, Đoàn Dự…Do vậy, những ngôi chùa Phật giáo cổ đều được bảo vệ cẩn thận. Cách thành 1 km về phía Bắc bên hồ Nhĩ Hải – Tam tháp Đại Lý là một công trình kiến trúc cổ rất đặc sắc. Tam Tháp được xây dựng bằng gạch và phủ bùn trắng. Đó là Ba bảo tháp độc lập tạo thành một tam giác cân đối xứng. Phong cách trang nhã, cân bằng và uy nghi là duy nhất trong kiến trúc cổ xưa của Trung Quốc. Được xây dựng từ đầu TK thứ IX, thời nhà Đường.
Tháp chính, được gọi là Tháp Thiên Thuần được xây dựng cao 69,6 mét và là một trong những tháp cao nhất trong lịch sử Trung Quốc. Tháp chính có đáy hình vuông và mười sáu tầng; mỗi tầng lại có mái lật lên trên. Bức tượng Phật ngồi bằng đá cẩm thạch trắng được chạm khắc ở giữa mặt tiền của mỗi tầng. Thân của tháp được xây rỗng từ tầng đầu tiên đến tầng thứ tám, bao quanh với bức tường dày 3,3m, bên trong lưu giữ các bức tượng và tài liệu cổ.
Năm 1978, hơn 700 đồ cổ của Phật giáo, bao gồm các tác phẩm điêu khắc bằng vàng, bạc, gỗ hoặc đá và các tài liệu đã được tìm thấy trong các gian điện của tháp chính khi tiến hành sửa chữa lớn. Những người thợ thiết kế và xây dựng tháp được cho là đến từ Trường An (Tây An ngày nay), kinh đô nhà Đường vào thời điểm đó. Hai ngôi tháp kia, được xây dựng khoảng một trăm năm sau, đứng về phía tây bắc và phía tây nam của tháp Qianxun. Chúng cao 42,19 mét. Khác với tháp Qianxun, đáy hai tháp có hình bát giác với mười tầng. Mặt tiền các tầng của hai tháp này cũng được chạm khắc tượng Phật. Đã từng có 30 trần động đất nhỏ và hai trận động đất lớn xảy ra ở đây, năm 1515 và 1925 chỉ còn sót lại khoảng một trăm ngôi nhà cổ, trong đó có Tam Tháp.
Từ thành cổ Đại Lý có thể nhìn thấy Tam Tháp.
Tam Tháp được xây dựng để trấn áp những con thủy quái, con vật được cho là đã sống trong khu đầm lầy Đại Lý và không muốn cho con người đến đây sinh sống. Tam Tháp đã tồn tại hơn một nghìn năm, trải qua những cuộc chiến, thiên tai… Ngôi chùa Sùng Thánh đã từng là đền thờ hoàng gia của Vương quốc Đại Lý. Chùa được xây dựng lần đầu cùng với Tháp chính Thiên Thuần, nhưng bị hỏa hoạn phá hủy trong thời nhà Thanh. Ngôi đền được xây dựng lại vào năm 2005 với tổng diện tích hơn 1.000 mẫu, nằm trên một trục chính dài 2 km.
Chùa Sùng Thánh chính được xây dựng vào khoảng nửa sau của thế kỷ thứ 9. Trong quá trình sửa chữa vào năm 1979, ba tấm đồng đã được tìm thấy ở dưới đáy của ngôi mộ, ghi lại những năm chính xác của những sửa chữa trước đó, đó là 1000, 1142 và 1145.
Chùa Sùng Thánh là nơi xuất gia tu hành của các vị vua vương triều Đại Lý. Đây cũng chính là chùa Thiên Long, nơi công tử Đoàn Dự vô tình học được Lục mạch thần kiếm trong truyện Thiên Long bát bộ.
Đây là một trung tâm Phật giáo có kiến trúc đồ sộ, với quy mô ” Tam các, Thất lầu, Cửu điện, Bách hạ”, lớn hơn cả thành cổ. Để đi tham quan được hết các gian điện thờ phải mất cả ngày. Chùa có xe điện đưa khách đi, vì nằm trên sườn núi nên đi bộ khá mệt.
Trong Đại Hùng bảo điện có pho tượng Phật Thích ca khổng lồ cùng hai đệ tử của người là Anan và Cadiếp, một bức phù điêu gỗ cao 1,8 mét, dài 117 mét trải rộng xung quanh gian thờ. Đây có lẽ là bức tranh khắc gỗ lớn nhất Trung Quốc, kể về cuộc đời tu hành của đức Phật và mô tả đời sống sinh hoạt của Vương quốc Đại Lý cổ. Đây chỉ là bản sao từ bản gốc còn lưu giữ được ở Đài Loan.
Chùa có tổng cộng 699 pho tượng lớn bằng đồng, trong đó hơn 500 pho dát vàng.
Phim trường Thiên Long Bát Bộ thuộc phía Tây Bắc thành Đại Lý. Đó là công trình được xây dựng mô phỏng theo kiến trúc thời nhà Tống, có hoàng cung, vương phủ uy nghi, phố xá, tửu lầu, nhà cửa, mái lợp ngói âm.
Mỗi ngày hai buổi, phim trường lại tổ chức các buổi trình diễn, làm sống lại phim trường. Cảnh đội quân đứng trước cổng thành, dẹp đường để Vua và Hoàng hậu ra nghênh đón khách… “du lịch”.
Đây chính là nơi xây dựng phim trường để quay bộ phim Thiên Long Bát Bộ năm 2003-2006 của đạo diễn Trương Kỷ Trung.
Phim trường rộng 700 mẫu, và đã chi phí khoảng 12 tỷ nhân dân tệ (tương đương gần 2 triệu Đô la Mỹ) để xây dựng. Phim trường gồm nhiều hạng mục dùng để quay các cảnh phim, công trình chính là bức tường thành mô phỏng theo khuôn mẫu của thành cổ Đại Lý.
Sau khi thành công với Thiên Long Bát bộ, phim trường còn được dùng để tiếp tục sản xuất các bộ phim truyền hình như Công chúa Đại Lý, Trà Mã Cổ Đạo và nhiều bộ phim khác.
Bạn sẽ nhìn thấy một nhóm mãi võ và biểu diễn trên đường phố thời nhà Tống.
Hay một viên quan có lẽ đang đi thu tô???
Còn đây là ngày lễ kén rể, cô tiểu thư nhà giàu sẽ tung quả còn từ trên lầu son xuống đất, chàng trai may mắn nào nhận được quả còn của cô sẽ trở thành chàng rể “chuột sa chĩnh gạo”.
Bạn phải nhìn những khuôn mặt này mới thấy sức hấp dẫn của trò “may rủi tìm chồng” này.
Đây là phim trường mà còn thế này thì kén chồng thật cho con gái nhà giàu thì sẽ khủng khiếp đến mức nào! Cuối cùng thì cũng có một người may mắn. Đáng tiếc là chàng rể lại là người ngoại quốc, nên khi bố vợ hỏi tên tuổi…chẳng hiểu gì cứ ú ớ…chỉ cúi đầu cười tủm! Bố vợ tương lai tưởng chàng bị thiểu năng!
Ở một góc chợ, bạn sẽ thấy các nhóm biểu diễn các trò chơi và văn hóa dân gian.
Bạn cũng có thể thử tài với những cung tên và nhiều trò khác nữa.
Đại Lý sẽ đưa bạn trở về thời gian của nó với tất cả những gì đã có từ cổ xưa như Tam Tháp, chùa Sùng Thánh hay thành cổ Đại Lý và cả những gì mới được xây dựng như phim trường. Bạn sẽ hiểu hơn về bối cảnh Thiên Long Bát Bộ và thấy được những gì Kim Dung mô tả không hoàn toàn tưởng tượng mà có thật!
Đại Lý thuộc tỉnh Vân Nam – Trung Quốc, cách thủ phủ Côn Minh khoảng gần 300km. Chúng tôi đi xe từ Lào Cai-Hà Khẩu đến Côn Minh (khoảng 10 giờ – 450km), sau đó đi tiếp xe từ Côn Minh đi Đại Lý (lúc đi khoảng 8 tiếng vì lên núi, lúc về xuống dốc nên nhanh hơn). Bạn có thể bay Hà Nội – Côn Minh, sau đó đi tàu hỏa hoặc bay đến Đại Lý.
